อัพเดทสถานการณ์วิกฤติ Supply chain

เรื่องของ Supply chain กลายเป็นสิ่งที่นักลงทุนให้ความสำคัญมากขึ้นในปัจจุบัน รวมถึงเป็นปัจจัยที่ยังมีผลต่ออัตราเงินเฟ้อที่สูงขึ้นมากด้วยว่าจะเป็นอย่างไรต่อไป

ปัญหา Global supply chain ที่หยุดชะงักจนเกิดปัญหาขาดแคลนนั้นเกิดขึ้นหลังจากที่เกิดการระบาดของโควิด 19 ซึ่งทำให้กิจกรรมทางเศรษฐกิจต้องหยุดชะงักหลังจากที่ธุรกิจต้องหยุดตัวลงและพนักงานต้องทำงานจากที่บ้านมากขึ้น อย่างไรก็ตามปัญหาเรื่อง Supply chain ที่เกิดขึ้นนั้นจากที่คาดว่าจะบรรเทาลงได้ในช่วงครึ่งแรกของปีนี้ ก็ปรากฏว่ามีประเด็นอื่นๆที่เกิดขึ้นและส่งผลกระทบต่อระบบ Supply chain อีกรอบ ไม่ว่าจะเป็นสงครามที่เกิดขึ้นในยูเครน รวมถึงการ Lockdowns ในเมืองต่างๆของจีน ซึ่งส่งผลต่อการเปิดใหม่ของกิจกรรมทางเศรษฐกิจและกระทบตั้งแต่ตัวบริษัทเองไปจนถึงตัวผู้บริโภค และแม้ว่าบริษัทต่างๆจะพยายามแก้ไขสถานการณ์ให้ดีขึ้นแต่ก็ยังไม่สามารถแก้ไขได้สำเร็จ

อย่างไรก็ดี ประเด็นเรื่องแรงงานเริ่มปรับดีขึ้น เช่น ธุรกิจท่าเรือ ทำให้การขนส่งสินค้าทั่วโลกเริ่มดีขึ้น รวมถึงบริษัทต่างๆก็เริ่มทำสัญญาระยะยาวกับบริษัทขนส่งสินค้าทางเรือเพื่อรองรับการขนส่งสินค้าในอนาคต นอกจากนี้ยังมีอีกหลายธุรกิจที่ถูกกระทบจากปัญหาเรื่อง Supply chain อีกจำนวนมาก ซึ่งได้แก่ กลุ่มชิ้นส่วนอิเล็คโทรนิคส์, ยานยนต์, ค้าปลีก และร้านอาหาร เป็นต้น

ธุรกิจเดินเรือขนส่งสินค้า

ผลจากปัญหา Supply chain ที่เกิดขึ้นก็ส่งผลให้อัตราค่าระวางเรือปรับเพิ่มขึ้นมากเช่นกัน และยังส่งผ่านไปยังราคาสินค้าของผู้ผลิตและผู้บริโภคอีกด้วย ซึ่งผลกระทบจากค่าขนส่งที่สูงขึ้นในปัจจุบันนั้นก็จะยังมีผลต่อไปอีกระยะหนึ่งเนื่องจากมีการล็อคสัญญาระยะยาวมากขึ้นเพื่อรองรับการขนส่งในอนาคต นอกจากนี้ระยะเวลาในการขนส่งก็ยังล่าช้ากว่าปกติ โดยมีไม่ถึงครึ่งที่สามารถกลับไปขนส่งได้ตรงเวลาเหมือนช่วงก่อนโควิด

ธุรกิจ Semiconductors

Semiconductors ถือเป็นส่วนสำคัญในระบบ Global supply chain ซึ่งส่งผลกระทบไปยังหลายอุตสาหกรรม เช่น โทรศัพท์มือถือ ยานยนต์ และหลอดไฟ เป็นต้น โดยในช่วงที่พนักงานต้องหยุดทำงานจากที่บ้านก็ส่งผลกระทบต่อการผลิตสินค้าให้หยุดชะงักและทำให้จำนวนสินค้าที่ค้างส่งให้แก่ลูกค้าเพิ่มมากขึ้น ทั้งนี้บริษัทอย่าง Taiwan Semiconductor Manufacturing ก็เลือกที่จะเน้นการผลิตชิ้นส่วนอุปกรณ์ที่มีมูลค่าสูงหรือมีกำไรมากก่อนเป็นลำดับแรก ซึ่งมักถูกใช้เป็นส่วนหนึ่งในอุปกรณ์มือถือหรือคอมพิวเตอร์ของลูกค้าอย่าง Apple, Nvidia และ Advanced Micro Devices เป็นต้น นอกนั้นอุปกรณ์ชิ้นส่วนอื่นๆที่มีมูลค่าน้อยหรือใช้เทคโนโลยีไม่มากในการผลิตก็จะถูกวางให้มีลำดับในการผลิตเป็นลำดับท้ายๆต่อไป

ส่วนใหญ่ผู้ผลิตชิ้นส่วนอุปกรณ์อิเล็คโทรนิคส์มักอยู่ในภูมิภาคเอเชีย แต่ก็มีการกระจายการลงทุนออกไปยังพื้นที่อื่นมากขึ้น อย่างเช่นบริษัท Taiwan Semiconductor, Samsung และ Intel ที่เริ่มขยายไปยังสหรัฐอเมริกาซึ่งเริ่มมีการส่งเสริมให้เกิดการลงทุนในธุรกิจนี้มากขึ้น

อย่างไรก็ตามแม้ภาคธุรกิจเริ่มที่จะกักตุนสินค้าเพื่อรองรับคำสั่งซื้อจากลูกค้าบ้างแล้วก็ตาม แต่สงครามในยูเครน-รัสเซีย ก็ยังกระทบต่อความต้องการใช้ของนีออนและแพลเลเดียมเพื่อผลิตในบางอุตสาหกรรม

ยานยนต์

อุตสาหกรรมยานยนต์ได้รับผลกระทบจากการขาดแคลนชิ้นส่วนอุปกรณ์ในการผลิตรถยนต์ใหม่ และส่งผลให้ราคารถมือ 2 เพิ่มสูงขึ้นอย่างมาก ผู้ผลิตบางรายอย่างเช่น Volkswagen ต้องปิดโรงงานในเยอรมันไป หรืออย่าง Ford และ General Motors ต้องหยุดการผลิตรถยนต์ในบางรุ่นเนื่องจากขาดแคลนชิ้นส่วนการผลิต ทั้งนี้อาจต้องใช้เวลาถึง 6 เดือนในการรอรับชิ้นส่วนเพื่อผลิตรถยนต์และคาดว่าสถานการณ์น่าจะดีขึ้นได้ในช่วงครึ่งหลังของปีนี้ ซึ่งปัจจุบันสถานการณ์ในสหรัฐก็เริ่มดีขึ้นเช่นกันโดยมีปริมาณรถยนต์ใหม่เฉลี่ย 1 ล้านคันในช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา ในระยะยาวผู้ผลิตรถยนต์ก็เริ่มเตรียมพร้อมเพื่อรองรับการขาดแคลนชิ้นส่วนในอนาคตมากขึ้น เช่น  General Motors ที่เริ่มลดการใช้จำนวนชิ้นส่วนอิเล็คโทรนิคส์ให้น้อยลง

นอกจากนี้ Manheim Used Vehicle Value Index หรือดัชนีชี้วัดราคารถยนต์มือ 2 ยังแสดงให้เห็นถึงสถานการณ์โดยรวมที่ดีขึ้นหลังจากที่ดัชนีเริ่มปรับลดลงจากระดับสูงสุดในเดือนมกราคมที่ผ่านมา

ภาคอุตสาหกรรม

ปัญหา Supply chain ในภาคอุตสาหกรรมได้ส่งผลต่อกำไรของธุรกิจให้ผันผวน เนื่องจากการเพิ่มขึ้นของต้นทุนสินค้าที่ใช้ในการผลิต ทำให้ต้องขึ้นราคาขายสินค้าเพื่อชดเชยต้นทุนที่สูงขึ้น ขณะที่บางบริษัทอย่างเช่น 3M ซึ่งที่ผ่านมาได้มีการทำสัญญาระยะยาวไว้แล้วก็อาจเป็นการยากที่จะบริหารจัดการได้ แต่บางบริษัทก็สามารถบริหารจัดการได้ดีเนื่องจากมีแบรนด์ที่แข็งแกร่งหรือขายสินค้าเฉพาะทาง เช่น Ametek หรือ Hubbell นอกจากนี้ปัญหาเรื่องแรงงานขาดแคลนก็เป็นส่วนหนึ่งที่ส่งให้สินค้าผลิตไม่ทันคำสั่งซื้อของลูกค้าจนทำให้กำไรปรับลดลง

ค้าปลีก

ปัญหาหลักของธุรกิจเหล่านี้คือเรื่องของการขนส่งสินค้าและแรงงาน แต่บริษัทที่พึ่งพิง Supply chain ในประเทศอย่างเช่น Bath and Body Works หรือ William-Sonoma ยังหลีกเลี่ยงจากปัญหาการผลิตที่ไม่เพียงพอได้อยู่บ้าง ส่วนบริษัทอื่นๆที่โดนผลกระทบก็เริ่มสั่งสินค้าล่วงหน้ามากขึ้นเพื่อให้มีสินค้าเพียงพอต่อการจำหน่าย และบางบริษัทที่ขายสินค้าราคาไม่สูงอยู่แล้วก็อาจปรับขึ้นราคาสินค้าเพื่อรองรับต้นทุนขนส่งที่สูงขึ้นได้ ขณะที่บางธุรกิจก็ยากที่จะปรับราคาไปยังลูกค้าได้อย่างเช่น เฟอร์นิเจอร์ และเพื่อรองรับต้นทุนการขนส่งที่สูงขึ้นก็ทำให้บางบริษัทเริ่มย้ายฐานการผลิตไปอยู่ใกล้กับกลุ่มลูกค้ามากขึ้นหรือมีการปรับปรุงระบบการขนส่งภายในให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นอย่างเช่น  Walmart เป็นต้น

ร้านอาหารและธุรกิจอาหาร

ธุรกิจร้านอาหารเริ่มถูกกระทบมากขึ้นจากราคาต้นทุนวัตถุดิบ แรงงาน และพลังงานที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะเมื่อเกิดสงครามยูเครน-รัสเซีย ยิ่งทำให้ระบบ Supply chain ขัดข้องมากขึ้น โดยราคาแป้งสาลีปรับเพิ่มขึ้นถึง 70.4% ในปีที่ผ่านมา ราคาข้าวโพดและถั่วเหลืองก็ปรับเพิ่มขึ้นเท่าตัวเมื่อเทียบกับ 3 ปีก่อนหน้า

ต้นทุนแรงงานที่สูงขึ้นย่อมส่งผลต่อธุรกิจร้านอาหาร ส่วนร้านอาหารที่เน้น Delivery อย่างเช่น Domino's Pizza ก็ได้รับผลกระทบจากต้นทุนเชื้อเพลิงที่สูงขึ้นเช่นกัน

อย่างไรก็ตามแม้ยังมีปัญหาเรื่องอัตราเงินเฟ้อแต่ยอดขายของบางบริษัทก็ยังเพิ่มสูงขึ้นจากการปรับราคาสินค้าให้สูงขึ้นไม่ว่าจะเป็น McDonald's หรือ Starbucks และยิ่งมีจำนวนสาขา Franchisees ยิ่งมากก็ยิ่งทำให้รักษาอัตรากำไรของธุรกิจไว้ได้มากอีกด้วย