ตลาดปรับฐานคืออะไร จะเป็นอย่างไรต่อ?

ตลาดหุ้นสหรัฐได้ฟื้นตัวต่อเนื่อง 2 ปีติดต่อกันหลังจากที่ปรับลดลงอย่างหนักในปี 2020 ก่อนที่ตลาดจะปรับลดลงอีกครั้งตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมากว่า 10% จากความกังวลของนักลงทุนต่อมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจในสหรัฐที่จะลดลงและเหตุความขัดแย้งในยูเครน

Market correction คืออะไร

ตลาดปรับฐานหมายถึงการที่ตลาดหุ้นปรับลดลงกว่า 10% แต่มักจะไม่ถึง 20% ซึ่งโดยปกติจะใช้ดัชนี S&P 500 เป็นตัววัด การปรับฐานของตลาดอาจเกิดขึ้นเป็นเวลานานเท่าใดก็ได้อาจเป็นเดือนหรือมากกว่านั้น และจากข้อมูลในอดีตตั้งแต่ปี 2000 พบว่าตลาดเกิดการปรับฐานทั้งหมด 11 ครั้งและเฉลี่ยเกิดขึ้นนาน 3-4 เดือน  ซึ่งการปรับฐานของตลาดแต่ละครั้งอาจทำให้นักลงทุนระยะสั้นขาดทุนได้แต่ก็เป็นโอกาสดีสำหรับนักลงทุนระยะยาวที่จะเข้าซื้อหลักทรัพย์ในราคาที่ถูกเพื่อให้ได้ผลตอบแทนจากการลงทุนในระยะยาว

Bear Market คืออะไร

การที่ตลาดปรับลงแรงมากกว่า 20% จะถือว่าตลาดเข้าสู่ภาวะ Bear-market ซึ่งมักจะใช้เวลายาวนานกว่าช่วงตลาดปรับฐานปกติ และจะนับว่าตลาดผ่านช่วง Bear-market ก็ต่อเมื่อราคาหุ้นปรับขึ้นสูงกว่าระดับเดิมอีกครั้ง ขณะเดียวกันตลาดที่อยู่ในภาวะ Bull market ก็คือการที่ตลาดหุ้นปรับขึ้นไปทำจุดสูงสูดระดับใหม่อีกครั้งนับตั้งแต่ปรับตัวลงไปสู่จุดต่ำสุด

ภาวะ Bear-market ในปี 2020 ถือว่าเป็นช่วงที่เกิดขึ้นสั้นที่สุด โดยปรับตัวลงเพียง 9 เดือนครึ่งเท่านั้น

อะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้ตลาดปรับลง

ส่วนใหญ่การเคลื่อนไหวของตลาดหุ้นเกิดจากความเชื่อมั่นของนักลงทุน หากมีแรงขายมากกว่าแรงซื้อจะส่งผลให้ราคาหุ้นปรับลง ซึ่งการที่ตลาดเกิดภาวะ Bear-market มักเกิดจากแนวโน้มเศรษฐกิจที่อ่อนแอหรือการที่นักลงทุนรู้สึกว่าที่ผ่านมาราคาหุ้นนั้นปรับขึ้นมามากเกินกว่ามูลค่าที่ควรจะเป็นแล้ว สัญญาณการชะลอตัวของเศรษฐกิจหรือเหตุการณ์ใดๆที่ทำให้นักลงทุนเกิดความไม่มั่นใจต่อผลตอบแทนในอนาคตก็จะทำให้นักลงทุนขายหุ้นที่ลงทุนอยู่ออกมาซึ่งก็จะทำให้ตลาดปรับลดลง

Bear-market มักเกิดในภาวะเศรษฐกิจถดถอย (Recession) หรือในช่วงที่เศรษฐกิจหรือ GDP ขยายตัวติดลบติดต่อกัน 2 ไตรมาส ซึ่งในช่วงที่เศรษฐกิจถดถอยนั้นตลาดหุ้นอาจมีการปรับขึ้นได้บ้างในช่วงสั้นๆ

การที่ตลาดปรับฐานจะนำไปสู่ภาวะ Bear-market ได้หรือไม่

การปรับฐานของตลาดหุ้นไม่ได้เป็นการทำให้เกิด Bear-market หากย้อนกลับไปตั้งแต่ปี 1975 พบว่ามีเพียง 5 ครั้งใน 24 ครั้งที่เกิด Bear-market หลังจากที่เกิดการปรับฐานของตลาด และเป็นการยากที่จะรู้ว่าการปรับฐานของตลาดหุ้นจะเกิดขึ้นยาวนานเท่าไรและไม่อาจบอกได้ด้วยว่าการปรับฐานแต่ละครั้งจะเกิด  Bear-market ตามมาด้วยหรือไม่

เมื่อไหร่ที่ควรระมัดระวัง และระบบ Circuit breakers เป็นอย่างไร

การปรับลงของตลาดอาจใช้เวลาหลายวันหรือเป็นสัปดาห์ก่อนที่จะเข้าสู่ช่วงปรันฐานหรือเข้าสู่ภาวะ Bear-market ที่แท้จริง การลดลงของราคาหุ้นแบบฉับพลันมักเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วระหว่างวัน  และการปรับลงของราคาหุ้นทั้งตลาดก็อาจนำไปสู่การหยุดซื้อขายโดยอัตโนมัติได้ทันที (Circuit breakers) อย่างเช่นที่เกิด Circuit breakers ในเดือนมีนาคม 2020 หลังจากนักลงทุนมีความกังวลต่อ coronavirus ที่แพร่กระจายอยู่ในสหรัฐ

ระบบ Circuit breakers หรือการที่ตลาดหุ้นหยุดการซื้อขายชั่วคราวในช่วงที่ตลาดปรับลงอย่างรวดเร็วฉับพลันนั้นมีไว้เพื่อให้นักลงทุนหยุดตื่นตกใจและตั้งสติให้ดีก่อนที่จะกลับมาซื้อขายหุ้นอีกครั้ง สำหรับการทำงานของระบบ Circuit breakers ในสหรัฐนั้นแบ่งได้เป็น 3 ระดับ คือ

ขั้นที่ 1 ตลาดจะหยุดการซื้อขายนาน 15 นาที หากตลาดหุ้นในวันนั้นปรับลดลงถึง 7%

ขั้นที่ 2 ตลาดจะหยุดการซื้อขายอีก 15 นาที หากตลาดหุ้นในวันนั้นปรับลดลงถึง 13%

ขั้นที่ 3 ตลาดจะหยุดการซื้อขายทั้งวัน หากตลาดหุ้นในวันนั้นปรับลดลงถึง 20%

โดยการทำงานของระบบในขั้นที่ 1-2 นั้นจะใช้ในช่วงที่ตลาดยังเปิดทำการซื้อขายตั้งแต่เปิดตลาดจนถึงก่อนบ่าย 3:25 p.m และจะปล่อยให้ตลาดยังทำการซื้อขายได้ต่อเนื่องหลังจากหยุดพักชั่วคราวไป แต่หากเป็นขั้นที่ 3 ไม่ว่าจะเกิดช่วงใดของวันตลาดหุ้นก็จะหยุดทำการซื้อขายทันทีในช่วงเวลาที่เหลือของวัน